2,111 Общее количество просмотров,  2 Просмотров сегодня

Горохов Христофор Петрович — педагог, поэт, журналист, СР культуратын утуолээх улэЬитэ, Саха сирин суруйаачыларын союЬун чилиэнэ. Суруйааччылар дойдулар икки ардыларынаа5ы союзтарын чилиэнэ. Кини 1938 сылллаахха тохсунньу ый 14 кунугэр Верхоянская оройуонугар Элгэс нэЬилиэгэр колхозтаах ыалга уЬус о5онон кун сирин корбутэ. Верхоянскай куорат орто оскуолатын, Саха государственнай университетын бутэрбитэ. Уэрэ5инэн история учуутала. Ити идэтинэн 1965-2002 сылга дылы улэлээбитэ. 1970 сылтан а5ыс кылаастаах уонна орто оскуолаларга директордаабыта. Ол сылдьан хоЬоон айыытынан 1979 сылтан дьарыктанан суурбэттэн тахса кинигэни тааЬааттарда. Олор истэригэр «Кустук суЬума», «Таптал сааскы тыллыылара», «Сурэх сырдык суурээннэрэ», «Алгыс аптаах биЬилэ5э», «Сарыал сыта», «Уоруум куутэр урдэллэрэ», «Дьааныттан са5ыллар сарыаллар», «Дьыл5ам хаардаах ыллыгынан», «Кун аайы сибэкки бэлэхтиэм», «Ягодные зори», «Санаам сырдык ыралара», «Сугуруйуу», «До5ор, олор, сэЬэргэЬиэх», «Кенуллээ, эйигин хоЬуйуум», «Уйэлэр кирбиилэригэр» уо. д. а. Поэт угус айымньылара ырыа буолан ылланнылар.

Горохов Христофор Петрович-Элгэстэй : библиографическай ыйынньык. 2-с таһ. / Хаҥалас улууһун кииннэммит б-ката ; хомуйан оҥордулар А.М. Наумова, З.С. Келина. – Покровскай, 2016. — 46 с.  (Хаҥалас улууһун кииннэммит библиотеката).

 I. Х. П. Горохов – Элгэстэй айымньылара
1.1 Кинигэлэр

1. Мин эйиэхэ ырыа бэлэхтиим : ырыанньык / [хомуйан оҥордо К.А. Герасимов]. — Дьокуускай : Бичик, 2007. — 127с.
Иһинээҕитэ: Ырыа кута ; Верхоянскай туһунан ырыа. Т. Стручков муз.; Ыалдьыма, мин тылым алгыстаах… В. Ксенофонтов муз. ; Уол ырыата. Е. Неустроев муз. ; Эйиэхэ мин ырыа бэлэхтиим. Е. Неустроев муз. ; Тɵрɵɵбүт алааспар тɵннүү. Е. Неустроев муз. ; Дьоллоох буолуҥ. Е. Неустроев муз. ; Дьоллоох буолуҥ. В. Татаринов мел. ; Табалаах. Е Неустроев муз. ; Күһүн. К. Герасимов муз ; Ый. К. Герасимов муз.; Ой дуораана. А. Варламова мел,, В. Зырянов тупсарыыта ; Хомус туһунан ырыа. М. Данилова мел. ; Аал уоппут умайан айхаллыа. М. Данилова мел. ; Бу кэрэ үүт тураан сарсыарда. В. Андросов мел. ; Аҕам суруга. В. Татаринов мел. ; Эрги-эргэ хаартыскаттан. В. Татаринов мел. ; Оҕо сааһым музыката. В. Татаринов мел. ; Чорооҥҥо кутуллар кымыстыы. Е. Кампеев мел., В. Зырянов тупсарыыта ; Дьэргэлгэн. Е. Кампеев мел., В. Зырянов тупсарыыта ; Дьэргэлгэн. Е. Кампеев мел., В. Зырянов ансамбльга анаан тупсарыыта ; Эркээни эдэр сааһа. Е. Кампеев мел., В. Зырянов тупсарыыта ; Эркээни эдэр сааһа. Е. Кампеев мел., В. Зырянов ансамбльга анаан тупсарыыта ; Өрɵгɵй ырыата. Е. Кампеев мел. ; Алгыс курдук арылыйан. Е. Кампеев мел., В. Зырянов тупсарыыта ; Оҕо сааһым сарсыардата. А. Калининскай мел. ; Мин тулам – ахтылҕан чуумпута. И. Брызгалов мел. ; Ньургуһуннар. И. Брызгалов мел. ; Айталыына. И. Брызгалов мел. ; Хаарыан хампа күɵх сайын. И. Сорокоумов мел. ; Сааскы ырыа И. Тулааһынап мел. ; Туймаада. А. Семенов мел. ; Эмиэ миигин эйэҕэстик. К. Пахомова мел.. ; Хомус туһунан ырыа. В. Коротов мел. ; Үрүҥ Айыы аанньалларыгар. А. Божедонов мел. ; Уоттаах түүҥҥү Дьокуускай. (Альберт Бүлүүйүскэйдии) М. Атласов мел. ; Сарсыардааҥҥы Дьокуускай. М. Атласов мел. ; Мин күнүскү Дьокуускайым. М. Атласов мел. ; Күн ырыата. М. Атласов мел. ; Таптал эрэ анал тылын. М. Атласов мел. ; Хатыҥ түбэ. М. Атласов мел. ; Сиинэ вальса. М. Атласов мел. ; Дорообо, сылгыбыт чыычааҕа. М. Атласов мел. ; Баҕарабын чугаһыахпын. М. Атласов мел. ; Бу сулус ардаҕын аннынан. М. Атласов мел. ; Утуй, оҕом, утуй, сыллый. М. Атласов мел. ; Ньургуһуннуу ɵрɵ ууммут. М. Атласов мел. ; Сибэккилэр. М. Атласов мел. ; Покровскай туһунан ырыа. М. Атласов мел. ; Ийэ сирим, Тиит Эбэм. М. Атласов мел. ; Хаҥалас туһунан ырыа. М. Атласов мел. ; М. Е. Николаевка. М. Атласов мел. ; Маҥан таҥастаах сирдээҕи кɵмүскээччилэрбитигэр. М. Атласов мел. ; Эргис сирэ. М. Атласов мел. ; Дьокуускайым Туймаадаҕа. М. Атласов мел. ; Хаартыскалар кэпсииллэр.
2. Ой дуораана : хоһооннор / [киирии тыл авт. Уйбаан Нуолур]. — Дьокуускай : Бичик, 2007. — 61, [2] с. : ил. ; 20 см.
Иһинээҕитэ: Хоһооннор – хотугу сибэккилэр ; Поэзия барахсан ; Тыллан эрэр мутукчанан Дьааҥым, Элгэс далбаатаата…; Дьылҕам кɵрдун супту Хайдах-туохпун тойоннуу ; Сарсын эмиэ күммүт үүнүɵ.
3. Айар үлэ абылаҥар / Христофор Горохов-Элгэстэй ; [аан тылы суруйдулар Екатерина, Христофор Гороховтар]. — Дьокуускай : Бичик,2009. – 157с.
Кинигэҕэ Саха Республикатын культуратын үтүɵлээх үлэһитэ, Хаҥалас улууһун бочуоттаах гражданина Василиса Егоровна Романова олоҕун суола сурулунна. Очерк кини бэйэтин, үɵрэппит оҕолорун, доҕотторун, биир идэлээхтэрин сылас кэпсээннэригэр, ахтыыларыгар олоҕуран айылынна.
4. Дойдум дьоно барахсаттар. — Батагай : Верхоянская типография, 2009. — 186 с. : ил., портр. ; 30 см.
Иһинээҕитэ: Хоһоонунан сурук ; Дойдум, дьонум тустарынан дьоро киэһээ дьоллоох кэпсээн ; Бырааппар, Сэмэҥҥэ ; Доҕорум, Охоноос, дорообо! Хотугу хомурах хоһооно ; Элгэһим сүрэҕим чопчута ; Отут буттаах охсуһар сутуруктаах Орто Буурай олоҕун суола ; Олох араас түгэннэрэ ; Булчут олоҕуттан ; Дойдум дьоно барахсаттар ; Алаһа дьиэ сылаас сүрэҕэ ; Маҥан таҥастаах сирдээҕи көмүскээччилэрбитигэр ; Ариадна дьолун мантан булбута ; Дьоллоох дьоннор ; Иэйии дьолугар куустрыы ; Ойуу-бичик оҥоһуулаах, оҥоойулаах оҕо саас ; Суруналыыс Ньукулай Боккуоп сур соноҕоһо ; Үчүгэй киһи бэриэччиттээх буолар ; Ырыа курдук ылбаҕай Далбар ; Эркээни хочотун Далбар Хотуна ; Алгыстаах аартыктан, киэҥ ыырдан! ; Күн сирин көмүскэллэрэ, айыы дьонун араҥаччылара ; Ахтар, кэпсиир уустуктардаах ; Максимов Михаил Романович олоҕун суола ; Сырдык санаалаах кэрэ киһи ; Көмүс Далбар; Саха литературатын өргөс чыпчаалларын көмөлөрүнэн ; Светлана Павловна сирдээҕи дьоло ; Даачаҕа айан ; Истиҥ-иһирэх дорообото тутуҥ! ; Уйулҕаны тутар оскуола барахсан ; Ааспыты ахтыһыах эрэ ; Аарыма тиит маһы силигилэтээри ; Годы и люди ; Детские мечты ; Истоки творчества ; Мои добрые друзья ; Күн сыдьаайа аргыстаах ; Чырып кинээс хос сиэнэ ; Үөрүү мичээрдээх ; Дьол биһигэ ; Иэйии аргыстаах доҕорум ; Иһирэх ырыалара ылланыахтара ; Баардаах бататтарбат ; Эйэҕэс майгылааҕа, сырдык ыралааҕа ; Окко түспүт оҥоһуута, сиргэ кэлбит сэрибиэйэ ; Кэскилэ кэрэ ; Олох мускууругар имиллэн улааппыппыт ; Сайдам киһи ; Кырдьык, билигин үлэ-хамнас үгэнэ ; Үҥэр таҥарата – үлэ ; Мин дьоллоох киһибин ; Эһиги тускутунан элбэҕи сэһэргээбэттэр; Кутуйах ыраахтааҕы ; Төһөннөн уһуннук олороҕун да соччоннон олохтон элбэхтик соһуйаҕын…; Эйиэхэ мин ырыа бэлэхтиим…; Саҥа сардаҥалар, ыҥырар ыллыктар ; Виктор Герасимович Павловка ; Мин нууччалыы улуу уран тылым ; Одун олох оҥоһуута ; Санаатын эрэ уурдар ; Сыспай сиэллээх сылгы барахсан ; Мин дойдум киһитэ дорообо! ; Алмаас чаҕыла ; Сонеттар дьөрбөлөрө ; Иннокентий Васильевич Рожиҥҥа СР Бочуоттаах киһитигэр ; Таптал суруга поэма» түмүгэ ; Кэпсээнтэн кэпсээн ; Александр Николаевич – Ким-Кимэн; Хотойдор тус хоту үөскүүллэр ; Олох чүөмпэтигэр ; Дьүөгэлиилэр ; Ирина Иннокентьевна олоҕун эркээйилэрэ.
5. Аартыктар алгыстаах айаннара. — Дьокуускай : Көмүөл, 2011. — 174с. : ил.
Иһинээҕитэ: Бу бааллар, патриоттар ; Саҕалыахха ; Ой дуораана ; Мин оччолорго учком председателэ этим ; Биирдии ынахпыттан 2700 киилэ үүтү ыабытым ; Россия Суруйааччыларын союһун улахан литературнай бириэмийэтин хаһаайына ; Сүдү сорук этэ ; Кэрэ сиргэ, Кэбээйигэ ; Олохпутун «Саҕа» ферматтан саҕалаабыппыт ; Үөрүү аргыстаах, үтүө-мааны дьоннор ; Олох оскуолатын ааспыппыт ; Төрөппүттэр өйдүүллэрэ уустугурда ; Тумул кыыһа ; Хараанай сайылыга мин дьылҕабар ырыа курдук ; Урукку кэм омоонноро ; Мин дьоллоох кэм киһитэбин ; Дьыҕам харысхалынан ; Иэйии мичээрдээх ахтыылар ; Аартыктар. ОБРАЩЕНИЕ ; Почему мы решили идти в колхоз? ; Кинилэр – бастакылар ; Биир түгэни өйдөөн кэллим ; Сырдык олох саһарҕата ; Бөрө тыһа үтүлүктээх, тобукулаах бөртө мүлдьү дьонноро ; Кылаас салайааччылара – Хачыкаат кыргыттара ; Дьааҥыттан ситим тардан ; Оҕо сааһа «Ойун Үрэҕэр» ааспыта ; «Частокол» ферматыгар үлэлээбиппит ; Оҕолорунан, сиэннэринэн толору дьоллох ; Аартыктар сарыаллара биһигини эмиэ сырдаппыта ; Прасковья Петровна Маркова ; Байбал ; Курус санааҕа куустаран ; Кэрэ кэпсээннэрин, истиҥ, сэһэннэрин, ахтыыларын аҕаллым ; Минньигэс астаах, эйэҕэс мичээрдээх кэрэ киһи ; Кинилэр дьиҥнээх комсомолецтар этилэр ; Воспоминания о работе в ферме «Артык» ; Тойон Арыы Далбардара ; Ирина Иннокентьевна олоҕун эркээйилэрэ ; Тнда кыыһа Елизавета Дмитриевна Кононова ; Биһиги эйгэбит Герой аатынан сыдьаайбыта ; Дьолум сулуһа умайбыта ; Олох оскуолата ; «Абааһы аһаабыт сириттэн арахпат» диэн этии кырдьик эбит ; Киһи дьолун бэйэтэ уһанар; «Аартыктарга» ; «Хаара» үлэни билэн, олох суолугар үктэммитим ; Түмүк тыл.
6. Сардаҥалаах санаалар : хоһооннор, поэмалар. – Дьокуускай : Бичик, 2011. – 94 с. ; 20 см.
Иһинээҕитэ: Сардаҥалаах санаалар ; Үрүҥ кɵмүс сурук курдук; Ахтылҕаммын аһардаары ; Даачаттан дьэдьэн ылҕаан ; Кɵмүс күһүн үҥкүүлээтэ ; Күһүн кэлиитэ ; Кэргэммэр ; Ийэм алтан сүүтүгүнүү ; Оскуолабыт уруйдан! ; Ньукулай, дорообо! ; Биһик ырыата ; Эргис сирэ ; сырдык санаа истиҥ тылын ; ***Халлааҥҥа былыт кыырар; Сэл Ургу ; Кэлэн ааһыаҥ үгүс үйэ ; Саҥа күн ; Дойдубар ; Мин ырыам быйаҥнаах ардаҕа ; Үрүйэлии сүүрүгүрэр ; Ойуу-бичик оҕуруолар, оҕо сааһым доҕотторо. Поэма ; Ый-куобах ; Кыра кыысчаан ; Даачалаары ; Сиэн оҕолор ; ***Кыһыл кɵмүс сарпа ; Киһилээх туһунан ырыа ; Николай Яковлевич Ким сырдык кэриэһигэр ; Кɵрсүстүлэр ахтыһаннан ; Мин Дьааҥым ; Ырыа дьоло – уустук дьол ; Кэргэним кэрэттэн үɵрбүтэ ; Сиэннэрбэр ; ***Хоҥор хаас тумсунуу кытархай; ***Композитор Светлана Ивановнаҕа ; Сэмэн Руфовка; дойдум дьоно ; ***Афанасий Николаевич Титовка ; Ыт үрэр, ынах маҥырыыр ; Сүтүɵҥ суоҕа ийэ сиртэн ; ***Сайын күп-күɵх уйгутуттан ; ***Ийэии сылаас дьиримигэр ; Өйдɵспɵтүбүт ; Ымыы ; Ийэ сирдиин бииргэ сүгэн ; Киһим бытын былдьатта ; Ыт ; Эдэр саас, эн хана күрэнниҥ? ; Киира кэллэ ; Акулинка ; Кɵрүүй, кылбаа кубаны ; ***Таптыыр киһи хараҕар ; Халыма кырсата таҥастаах ; Кɵрдɵɵх ырыа ; Өймɵкɵɵнтɵн кэлбиттэр ; Ыраах Дьааҥы улуһун ; Тɵлɵ тутан кээспэккэ ; Хомолто ; Олох улуу оскуолата ; Саас кэллэ ; Киһи барахсан ; Махтаныаҕыҥ,сиэстэрэҕэ ; Буспут дьэдьэн оҕуруолаах ; Сылыктааҥ эрэ ; Доҕоруом ; Хаамыскаһыттар ; Бэс чагда ; ***Мефодий Николаевич Коротовка ; *** Кыырпах таастыы кылбачыйан ; Тойон ыҥырыа ; Айылҕалыын алтыһаары ; Номох ; Аҕам тоҥус – Биэтэмэс ; Ньургуһуннар ыһыахтаан ; Ырыаһыттар ; «Чып» кистэлэҥинэн ; Куобах бүɵрүн сыатыныы ; Кийиити кэтэһии ; Хаһан эрэ мин эмиэ ; Олох салҕаныыта ; Сарсыҥҥыбыт кэнэнин ; Кɵмүс ыҥыыр уонна үүн ; Алаадьылаах сарсыарда ; Маннык буолуо ɵрүүтүн ; Сылык ; «Харах таптыыр» этээрибин ; Дьоҥҥо ырыа айаарыбын ; Кыһыл кɵмүс кыырпахтара ; Эбээ сүрэҕэ ; Ардаары ыараабыт былыттыы ; Кэрии тыабыт кэҕэтэ ; Клара Цеткина, дорообо! ; Ньукуолун таҥара күнүгэр ; Элгэһим сүрэҕим чопчута ; Үһү ; Үчүгэй бу маннык доҕордоох ; Сэлээппэ ; Айар кутум алгыһыттан ; Халлаан хаардыыр былыта ; Элгэс сирин арыйан. Поэма ; Сыккыстаан ; Өргүɵ оҕонньор ; Орой мэник ; Покровскай музыкальнай оскуолата ; Сылтан сыл ыччаппыт айаарыа ; Егор мигалкин ; ***Владимир Иннокентьевич Алексеевка ; Үɵдэй сирэ ; Сиинэ; Дойдугун, Дьаҥыгын аатыртыҥ ; Таптал музыката ; Уһугуннум эмиэ эрдэ
7. Дархан саха — Сэмэн Киирэп / [хомуйан оҥордулар: Е. М. Горохова, Х. П. Горохов]. — Дьокуускай : Бичик, 2012. — 293, [2] с.
Дархан саха – Сэмэн Киирэп, СР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Хаҥалас улууһун, Үөдэй, Төхтүр, Нөмүгү нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтоҕо, СР үөрэҕириитин туйгуна, ону тэҥэ хас да «Үлэҕэ килбиэнин иһин» мэтээл кавалера, СР спордун бочуоттаах бэтэрээнэ, чаҕылхай олоҕун көрдөрөр документальнай очерк-кинигэ хомоҕой тылга холбоһон, ылбаҕай тылга ыпсыһан сурулунна. СР көҥүл тустууга чемпиона, үлэ диэн баран муннукка ытаабыт киһи кэрэхсэллээх үлэтэ-хамнаһа, олоҕо-дьаһаҕа үгүс көлүөнэ эдэр ыччаттарын угуйар, ымсыырдар сулустара буолан сандаара туруоҕа диэн эрэнэбит.
8. Тыҥ хатыыта / [хомуйан оҥордулар: Е. М.Горохова, Х. П. Горохов ; ред. Т. Н. Галактионова]. — Дьокуускай : Медиа-холдинг «Якутия», 2012. — 171, [16] л.
Екатерина, Христофор Гороховтар сүбэлэрин холбоон, өйдөрүн-санааларын ууран суруйбут онус кинигэлэрэ. Бу 73 сыл бииргэ ыал буолан олорбут ытык кырдьаҕастар Саха сирин үйэлэргэ хаалар Кыһыл көмүс кинигэтигэр киирбиттэрэ. Ытык кырдьаҕастар ымыылаах ыллыктарынан, өйгө, сүрэххэ хаалар сүбэлэринэн сирдэтиллэн суруллубут ис хоһоонноох кинигэ айгыр-силик Аал-Луук маска кубулуйарынан, үгүс элбэх ыччаттарынан сириэдийэн, силигилээн үүммүтүнэн кинигэ түмүктэнэрэ өссө кэрэхсэллээх.
9. Сонеттар дьөрбөлөрө : [хоһооннор]. — Дьокуускай : Бичик, 2013. – 158 с.
Иһинээҕитэ: Кэрэлэрбит, далбардарбыт, дьолбут; Ийэ сирим Дарханнара, ɵлбɵт-сүппэт дуорааннара.
10. Хотугу кустуктар : [сонеттар дьɵрбɵлɵрɵ] . – Дьокуускай : Бичик, 2013. – 252 с.
Иһинээҕитэ: I. 75-пэр сэҥээрбит сэргэх тыллар-өстөр: Таптал лириката ; Сэһэргээ эрэ, поэт доҕорум ; Поэт көҥүлгэ күɵрэйбит сүрэ (кута) ; Үбүлүɵй дуораана; II. Күн кылыкыннара, көмүс куорсуннара: Баалаама, доҕоруом, балаама ; Эдэр саас кулуһун кутаата ; Көрсүһүүлэр, дьылҕа, үөрүү ; Күннээх дойду кырдалыгар ; Даачаҕа айан ; Бөртө кыыһа ; Тумул кыыһа ; Сир дьиктитин кэрэһэлээн ; III. Арахсыспат аргыстарбыт, атастарбыт, доҕотторбут: Саҥарар хайа уола ; Хотойдор тус хоту үөскүүллэр ; Олох үлүскэнэ ; Махтал ; Бу дьиҥнээх хотугу кустук ; Олох кылгас эргииригэр ; Оҕо сааһым доҕотторо ; Дьол кустуга ; Махтанабын ; Элгэс умнуллубут кустуктара ; Сирдээх халлаан сэргии көрөр ; Барыластан силис тардар ; Сэмэн Киирэп туһунан ; «Саккырыыртан» сырдык сана ; Дьоһун киһи – Айсен; Мин аатым ааттаныа, ахтыллыа ; IV. Киһи буолуу, кииллийии оскуолата: Алгыстаах айаннаах «Аартыктарга» ; V. Дьол түһүлгэтэ ; Көҥүллээ, эйигин хоһуйуум.
11. Дьол суһума : [сонеттар дьөрбөлөрө] / [аан тыл авт.: Уйбаан Нуолур, В. М. Санги]. — Дьокуускай : Бичик, 2015. — 239с. : портр.
Иһинээҕитэ: Уйбаан Нуолур. Хоһооннор – хотугу сибэккилэр ; В. М. Санги. По поводу рукописи якутского поэта Христофора Горохова ; Сааскы сарыал сыдьаайыгар ; Арылы кустук аргыстаахтар.
12. Дьону үөрдэр — үрдүк дьол / Е. Горохова — Чөмчүүк, Х. Горохов — Элгэстэй. — Покровскай : ИП «Никифоров А. М.», 2015. — 284с. : фотогр.
Иһинээҕитэ: I. АЛАМАЙ КҮННҮҮН АЛГЫСПЫТТАР: 1. Поэзия барахсан ; Бастакы хардыыларым ; Уран тылынан умсугуйуу ; Оскуола сыллара ; Ситим тардыллыыта ; Мин нууччалыы улуу уран тылым ; Саха литературатын өргөс чыпчаалларын көмөлөрүнэн ; Семен Титович Руфов; Петр Николаевич Тобуруокап ; Иван Михайлович Гоголев-Кындыл ; Хоһоон уонна кɵмүс дорҕоон ; Махтал – А. Н. Варламоваҕа ; Гитаралаах дьикти – В. С. Татариновка ; Захарова ыллыыр, ыллыыр – Раиса Захароваҕа ; Киэҥ дайааннаахтар, ырааҕынан ыллыктаахтар ; Чаҕылхайдар ; Үрдүккэ көтөр үктэллэрдээх ; Кэрэ хаалар сүрэххэ ; Үс улус үрүҥ туллуга; Туймаадаҕа кыталыктар ; Ырыа Чаачыкый лабаалара ; Киһи биирдэ олорор ; Кыһыл көмүс кылааттаах Томпо сириттэн дойдутуттан ; Мэҥэ-Алдан күҥҥээх уола ; Алыптаах алгыс тыла аргыстаах ; Сардаҥалаах хоту сыдьаай ; Дол эргииригэр ; «Геван» кыыһа ; Үгүс дьону соһутан турардаахпыт ; Христофор Горохов-Элгэстэй 75 сааһын көрсө улахан дьоҥҥо ыытыллыбыт хоһоон, ырыа күрэҕэр киирбит айымньыларга түмүк тыл ; II. СЭРГЭХ СЭҺЭННЭЭХТЭР, КЭРЭМЭС КЭПСЭЭННЭЭХТЭР: Ойуку олоҕун кэпсээнэ ; Киэҥ аартыктанныбыт, уһун ыллыктанныбыт ; Сааһырбыт киһилиин сэһэргэһэр астык ; Айылҕаттан айдарыылаах ; Үлэ-хамнас үгэнигэр ; Оох нүһэр хаамыыта мин дьылҕабын тумнубатаҕа ; Дьол кирбиитэ ; Культура үлэтин киэҥ эйгэтигэр ; Баардаах бататтарбат ; Иэйии аргытаах доҕорум ; Иэйии дьолугар куустарыы ; Эйгэ кэҥээһинэ, билии үрдээһинэ ; Одун олох оҥоһуута ; Бу Орто Аан Ийэ дойдуга «төлкө» — диэн баар ; Сарыал аргыстаах саха кыыһа ; Эркээни эриэккэс кыыһа ; Таптал кутаата араастаан умайар ; Айар аартыктарынан ; Дьылҕа бэлэҕэ ; Мин үгүс үтүɵ-мааны дьону кытары бииргэ үлэлээбитим ; Айыҕаттан айдарыылаах ; Дьылҕа ыллыгынан ; «Хаҥалас Боотуру» туруорбуппут ; Кустук кутах Уулаах-Аан кыыһа ; Санаатын эрэ уурдар ; Суруналыыс Ньукулай Боккуоп сур соноҕоһо ; Дьол эйгэтин бииргэ тутан ; Однажды выбранный путь ; Уроки добра и красоты ; Дэгиттэр дьоҕурдаах; III. АХТАН-САНААН ААҺЫАҔЫҤ ; Иһирэх ырыалара ылланыахтара ; Аҕабыт дьэдьэн ыһыаҕын бэлэхтээбитэ ; Олоҕор суолдьут сулустаах, куорсуннаах киһи этэ ; Үчүгэй киһи бэриэччиттээх буолар ; Культура ветерана ; «Ыллаа, туой, Хаҥалас ыччата» — фестиваль түмүктэннэ ; Эйэҕэс майгылааҕа, сырдык ыралааҕа ; Сырдык санааттан, истиҥ сүрэхтэн ылсан үлэлэстим.
13. Үрүҥ халааттаах аанньаллар / Х. Горохов- Элгэстэй, Е. Горохова-Чөмчүүк . — Дьокуускай : Бичик, 2015. — 201,
Иһинээҕитэ: ЭРКЭЭНИ ЭЙГЭТИТТЭН: Улуу Ксенофонтовтар түɵлбэлэриттэн силис тардан ; Хоту дойду хоһуун уола ; Үйэ аҥаара үлэлээн кэлбит үрүҥ халааттаах аанньалбыт ; Сэргэх сэһэн сэһэргэннэ; Мохсоҕоллоох балыыһатын туһунан ; Үөрүү мичээрдээх ; Таптал алыбыттан ; Сэһэн сэһэргэстэххэ тахсар ; Ырыа курдук ылбаҕай далбар ; Дьиҥнээх далбар хотун ; Кустук суһумнаах ; Алаһа дьиэ сылаас тына ; Таҥара сэргии көрдөҕүнэ ; Өй-санаа уһуктуута ; Күн сардаҥалаах көрсүһүүлэр ; Амарах санаалаах, сэргэх сэбэрэлээх ; Сайдам киһи ; Ырыа буолбут ырай сирин уолунабын ; Саҥа сардаҥалар, ыҥырар ыллыктар ; Уордьаннаах быраас; Дириҥ силистээх киһи ; Улуу буойун кыыһа; Саас барахсан сабыдыала; Киһи эрэйтэн уһаарыллар ; Дьол түһүлгэтиттэн ; Кынаачай атыыһыт кэнчээрилэрэ киэҥник тарҕаннылар ; «Эбэ» диэн тыл олус да минньигэстик иһиллэр эбит ; Спорт диэн баран муннукка ытаабыт кыыс ; Дьолу киһи бэлэхтиир ; Ытыс саҕа ырааһыйа ; Ырааҕынан ыырданныбыт, киэҥ эйгэлэннибит ; Уулаах Аан улахан эйгэтиттэн; Тиит Арыы кыыһа ; Дьон туһугар үлэлиир дьоһун киһи ; Күн аргыстаах; Дьокутаат сыратынан ; Түөлбэ бастыҥ үлэлээх бырааһа ; Мин олоҕум кэрчиктэрэ; Иван Семенович Трофимов аатын сүгэр балыыһа ; Үчүгэй дьону кытта үлэлиир дьол ; Сырдык санаа баһыйан ; Кэскилэ кэрэ; Ийэлээх аҕам туһунан аман тылтан саҕалаатахха, маннык; Халлаан өҥө харахтаах Белоруссия кыыһа ; Үс үллэр үөстээх Өлүөнэ эбэ хотунтан төрүттээх-уустаах ; ТУЙМААДА ХОЧОТУТТАН: Сырдык санаалаах кэрэ киһи ; Күн сирин көмүскэллэрэ, айыы дьонун араҥаччылара ; Үҥэр таҥаралара үлэ ; Дьон туругун харыстыыр соруктаах ; Олох суолун көрдөнүү, маҥнайгы хардыылар ; Ырыа куттаах биэс оҕо ийэтэ ; Кэбээйиттэн кэлбит кэрэ ; Республикабыт муҥутуур бастыҥа ; Суруйааччы Күндүлүк кыыһа ; Аанньалларбын, аргыстарбын ; Кэс тыл.

1.2 Хаьыаттарга, сурунаалларга, кинигэлэргэ тахсыбыт айымньылара
1.2.1 Кэпсээннэр, поэма

14. Уйулҕалаах олох устун // Кыым. — 2010. — Тохсунньу ыйын 14 к. — С. 14.
15. Биир арҕахтан үс эһэни // Кыым. — 2010. — Кулун тутар 4 к. -С. 43.
* * *
16. Неожиданная добыча : [рассказ] // Колокольчик. — 1993.-N 1-С. 39;

1.2.2 Хоьооннор
17. Халлаан киэҥэ-наара киирдэ ; Олох диэн хайаны дабайыахха : [И. В. Колмогоровка]. Күн көмүс уоһугар уулламмын ; Араартыам буоллаҕа ; Ырыа. Дьол кутаатын дьоҥҥо саҕа : [И. Гоголевка] // Ленин суола. — 1988. — От ыйын 30 к. — С. 4.
18. Дьааҥыга. ; Поэт, дойдуҥ сииктээх отун : [В. П. Мироновка]. Анабыл.; Ырыа ; Хаһыы буолбут хабыр сурук ; Оҕолорум ; Этигэн хомус эҥсэн ылла : [П. П. Гермогеновка] // Ленин суола. — 1989. — Балаҕан ыйын 30 к. — С. 4.
19.Эрдэһит ардахтыы, эчи, мин ; Кыталыктаах эдэр сааһым ; Тыыннаахпар : [Н. А. Габышевка]. Этигэн хомустан иэйбиттии ; Сибэккилэр — сэргэх түүллэр ; Мин бүгүн сэмэҕэ түбэстим ; Көҥүллээ : [И. М. Гоголевка] // Ленин суола. — 1990.- От ыйын 7 к. — С. 4.
20. Бэлэхтиэм мин кэлэр үйэҕэ ; Күн дьӨрбӨтӨ сибэкки. Эн уонна мин ; Сирдээх халлаан сүтэн хаалла ; Пушкин хоһоон бэлэхтээтэ ; Ийэ сирим, Тиит Эбэм. Кыысчаан сарыал баарыстанан ; Көрдөөх // Өлүөнэ очуостара. — 1999. — Муус устар 20 к
21. Сиэним кыысчаан; Ыты, куһу барытын; Ап-туу; Эриэн торбос; Кэрии тыаттан кэҕэ этэр // Кэскил. – 2001. – От ыйын 20 к. – С. 8
22. Бэл өһүөбүт үрдээбит; Сэргэхчээннэр чыры-чыыптыы; Күөрэгэйдиин бииргэ күннэн; Деда! // Кэскил. – 2002. – Атырдьах ыйын 9 к. – С. 8
23. Эн баттаҕын сыта // Далбар Хотун. — 2005. — N 2. — С. 17-18.
24. Алгыстаах аартыктан! : [Ю. Е. Никифоровка] // Хаҥалас. — 2007. — От ыйын 27 к. — С. 2.
25. Сырдык санаа истиҥ тылын ; Мин ырыам быйаҥнаах ардаҕа //Дьааҥы сонуна. — 2007. -Балаҕан ыйын 1 к. — С. 6.
26. Хоһоонунан сурук // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Тохсунньу 19 к. — С. 8-9.
27. Маҥан таҥастаах сирдээҕи көмүскээччилэрбитигэр : [Өктөмнөөҕү участковай балыыһа бырааһа М. Д. Васильеваҕа ] // Далбар хотун. — 2008. — N 2. — С. 35.
28. Дойдум дьонугар //Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к. — С. 4.
29. Дьол : [В. З. Кириллиннаҕа ] // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 8 к.-С. 7.
30. Кыьын ; КуЬунну сибэкки дьэрбэтун ; Халлааным ыксаата, хаардаата ; О5о сааспар кэрбутум ; Уьуктан уьуннук олордум // Хаҥалас. — 2008. — Ахсынньы 12 к. — С. 6.
31. Айсен – сиэн : [оҕолорго ойуу — бичик хоһооннор] // Кэскил. — 2009. — Муус устар 21 к. — С. 6.
32. Мин дойдум киһитэ, дорообо : поэма // Дьааҥы аартыга. — 2009. — Алтынньы 6 к. — С. 5-6..
33. Оҕо туһунан ода ; Талах курдук Таатта кыыһа, дьоһун — мааны Далбар Хотун : [Р. Д. Степановаҕа] // Кэскил. — 2009. — 4
34. Кийиит Ольга, дорообо! ; Талах курдук Таатта кыыһа, дьоһун — мааны Далбар Хотун : [Р. Д. Степановаҕа] ; Оройуон кииннэммит библиотекарыгар : [Слепцова М.Г.] // Дьааҥы аартыга. — 2009. — Сэтинньи 3 к. — С. 6.
35. Уоллаах кыыс ырыата // Кыым. — 2010. — Тохсунньу ыйын 14 к. — С. 14.
36. Икки саастаах сиэним Айсен ; Дьикти күһүн бэлэх биэрбит ; «Сынньаныахха» дэсиһэммит ; Сулустарга оттуур буолуо / /Кэскил. — 2011. — Тохсунньу 12 к. — С. 8.
37. «Күн ууга сөтүөлүүрүн оҕо сааспар көрбүтүм» : саҥа хоһооннор // Хаҥалас. — 2011. — От ыйын 22 к. — С. 2.
38. Мария Гаврильевна Слепцоваҕа ; «Хоноһочоон» Хабырылла, хоһуун кыыһа, дорообо! ; Учууталбыт, Агния… : [ Д. Г. Павловка ; Е. Г. Гороховаҕа // Дьааҥы аартыга. — 2011. — Атырдьах ыйын 6 к. — С. 5.
39. Дьол // Кэскил. — 2012. — Балаҕан ыйын 4 к. — С. 11.
40. Дьааҥы кыыһа Маарыйа : [М. Г. Слепцоваҕа] //Дьааҥы аартыга. — 2012. — Балаҕан ыйын 8 к. — С. 4.
41. «Геван» кыыһа : [Н. Д. Сметанинаҕа ] // Кыым. — 2014. — Алтынньы 2 к. — С. 34.
42. Дьааҥы күннээх Сахата : [Иван Иванович Гороховка) //Дьааҥы аартыга. — 2014.-Алтынньы 21 к. — С. 6-7.
43. Дьэбдьиэй : [Е. Г. Горохова5а] //Дьааҥы аартыга. — 2014.-Алтынньы 29 к. — С. 6-7.

1.2.3. Ырыа буолбут хоьооннор

44 Эйиэхэ мин ырыа бэлэхтиим / Е. Неустроев мел. ; Дьэргэлгэн / муз. А. Калининского // Сахам Сирэ-мин иэйиим…[ноталар].- Дьокуускай, 1997. – С. 105-107 ; C. 209-214.
45. Оҕо сааһым сарсыардата ; Хомус туһунан ырыа [ноталар] // Кондаков В. С., Күн мичээрэ – оҕолорбор: (ырыанньык) — Дьокуускай, 2003. – C.8 ; C. 30.
46. Хаарыан хампа күөх сайын… (ырыа) / И. И. Сорокоумов мел. // “Айыы-хаан тып-тыыннаах ырыалар…”. — Дьокуускай , 2004. — С. 18.
47. Эйиэхэ мин ырыа бэлэхтиим ; Сибэккилэр ; Кыламаҥҥар хоту кырыа ; Мин сахабын ; Ханнык өрүс кыыһынаҕын ; Аал уоту оттунан ; Эн // Эверстов В. Д. Кэрэ саас (ырыанньык). – Дьокуускай., 2005 . — С. 6 ; C. 14 ; C. 20 ; С. 29 ; C. 34; C.41.
48. Көрдөһөбүн, тыытыма / В. Петров-Айыл мел. // Петров В.-Айыл. Истиҥ иэйии [ноталар]. – Дьокуускай, 2006. – С. 33.
49. Дьоллоох буолуҥ / М. Атласов мел.; Дьоллоох буолуҥ / И. Тулааһынап мел. ; Аал уоту оттунан / И. Васильев мел ; Аал уоппут умайан айхаллыа / М. Данилова мел. ; Алгыс аптаах биһилэҕэ / В. Туприн мел. [ноталар] // Сырдык санаа элбээтин . – Дьокуускай, 2006. – С. 48 ; C. 49-50 ; С. 67-68 ; C. 110-111 ; C. 123-124.
50. Көмүс дорҕоон кынаттанан // Кузьмин, А. Төрөөбүт алааспар [ноталар]. – Дьокуускай, 2007. – С. 8.
51. Дьэргэлгэн ; Чорооҥҥо кутуллар кымыстыы ; Эркээни эдэр сааһа; Алгыс курдук арылыйан / Е. Кампеев мел.; [ноталар] // Кампеев Е. Мин ырыа кэһиилээх кэлиэҕим : ырыанньык . – Дьокуускай, 2007. – С. 18 ; C. 22 ; C. 28 ; C. 37; C. 42.
52. Үрүҥ айыы аанньаллара (ырыа) /А.Т. Божедонов мелодията // Божедонов А. Т. Дьааҥым маҥан ата (ыстатыйалар, ырыалар). – Дьокуускай, 2010. — С. 126.
53. Дьэргэлгэн / Е. Кампеев мел. ; Мин тулам ахтылҕан чуумпута / И. Брызгалов мел. [ноталар] // Ымыылаах ырыаһыттар. –Дьокуускай, 2011. – С. 22 ; C. 73.
54. Оҕо сааһым сарсыардата: [ырыа] ; Сахам кэрэ далбардара: [ырыа]; Саха кыыһа: [ырыа] ; Аанньалларбыт эбиттэр : [ырыа] ; Университет. Просвещай : [ырыа] ; Айар кут алтыһыыта ; Кэрэ хаалар сүрэххэ: [ сонеттар дьөрболөрүттэн быһа тардыы, А.К.Калининскайга] // Калининскай А.К.-Лунха Өлөксөй, Калининская В. И. Саргыбыт сайыннын.- Дьокуускай, 2013 . – С. 14 ; C. 15 ; C. 16 ; C. 17 ; C. C.18 ; C. 120 ; C. 121.
55. Ырыа күнэ / Луҥха Өлөксөй мел. ; Музыкаттан булан ыллым : хоһоон ; Ырыаһыт: [хоһоон А.П.Самсоновка] ; Захарова ыллыыр, ыллыыр : [хоһоон] ; Ырыалар : [ хоһоон] ; Тимофей Стручков сырдык кэриэһигэр : [ хоһоон] ; Ырыа дьоло – уустук дьол : [хоһоон доҕорбор Егор Кампеевка] // Калининскай А.К., Калининская В.И. Ырыа күнэ уһугунна. — Дьокуускай, 2014.- С. 5 ; C.52 ; C 75; C. 77 ; C 104 ; C. 124 ; С. 125.
56. Луҥха Өлөксөй айар үлэтин сэһэргииллэр ; Кэрэ хаалар сүрэххэ (сонеттар дьөрбөлөрө) ; Дьокуускай анала [ырыа] / Луҥха Өлөксөй мел. ; Ырыа күнэ [ырыа] / Луҥха Өлөксөй мел. // Калининская В.И. Ырыа — төлкөбүт ырата. — Дьокуускай, 2015.- С. 34 ; C.44 ; C.55 ; C. 58.

1.2.4. Ыстатыйалар
57. Эһиги тускутунан элбэҕи сэһэргээбэттэр : [ Юстиция подполковнига А.Т.Кулаковскай ] // Кыым. — 1993. — Балаҕан ыйын 2 к. — С. 2.
58. Хачыкаакка саҥа оскуола уота сандаарыйыа // Саха сирэ. — 1999. — Кулун тутар 31 к. — С.2.
59. Биэс бииргэ төрөөбүт уолан бухатыырдар ; Андрей Иванович Притузов ; Мин дьоллоох киһибин // Книга памяти о воинах-хангаласцах, участниках о Великой Отечественной войне, живых и мертвых и тружениках тыла, приближавших Великий День Победы. Т. 2.-Покровск, 2000. – С. 36 ; C. 40 ; C. 41.
60. «Сахаада-спорт» лауреаттара : [СР наруоттарын II-с спортивнай онньуулара] // Кыым. — 2000. — От ыйын 11 к. — С.4.
61. Ньукулай, дорообо!. : [норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Верхоян., Эбээн-Бытантай улуустар Бочуоттаах гражданиннара Н.А. Габышев] / /Кыым. — 2000. — Сэтинньи 21 к.-С. 2.
62. Табаарыспыт, доҕорбут туһунан кылгастык : [И.С. Трофимов] // Воспоминания души. – Якутск, 2003. — С. 35-37.
63. Серафим Васильевич Ипполитов // Добрянцев, А.А., Лотов, М.М. Кытыл Дьура. – Дьокуускай, 2005.- С. 311.
64. Дьол ытыһыгар // Шишигин С. Сир-дойду күөҕүнэн чэлгийиэ. – Дьокуускай, 2005. – С. 3-4.
65. Киһи кэрэмэһэ кини этэ : [Таатта улууһун бастакы кулубата Оонньуулаах Уйбаан туһунан] // Саха сирэ. — 2005. — Алтынньы 20 к. — С. 14.
66. Поэзия барахсан : [оҕо саастан хоһоон суруйуутугар убаныы туһунан поэт ахтыыта] //Кыым.- 2006. — Балаҕан ыйын 28 к. — С. 14.
67. Чаҕылхай, улахан талаан этэ : [Дьааҥы поэта БаҺылай Дедюкин ] // Дьааҥы сонуна. — 2006. – Ыам ыйын 27 к. — С. 4.
68. Ситиһиилэринэн эҕэрдэлиибит!. : [респ. ХХY «Хотугу кустук», «Хотугу саһарҕа» фестивалларга Покровскай 1 N-дээх оскуолата ситиһиилээхтик кытынна] // Хаҥалас. — 2007. — Муус устар 6 к. — С. 2.
69. Ырыа курдук ылбаҕай Далбар : [Покровскай реабилитационнай киинин заведующайа Трофимова Г. И.] // Хаҥалас. — 2007. — От ыйын 3 к. — С. 3.
70. Петрова, П. П. Ойуу-бичик оноһуулаах, оҥоойуктаах оҕо саас : [Тумул олохтооҕо П. П. Петрованы кытта сэрии сылынааҕы оҕо сааһын туһунан кэпсэтии]. — // Хаҥалас. — 2007. – От ыйын 17 к. — С. 2.
71. Дьааҥы сандаарар сарыалын ырыаһыта : [поэт, публицист, суруйааччы Элгэстэй — Х. П. Горохов үбүлүөйүн көрсө кэргэнинээн Екатерина Михайловналыын Дьааҥыга, биир дойдулаахтарыгар уонна «Тымныы чыпчаала» музей үлэһиттэригэр суруктара // Дьааҥы сонуна. — 2007. — Атырдьах ыйын 25 к. — С. 6 ; Атырдьах ыйын 29 к. — С. 6 ; Атырдьах ыйын 29 к.. — С. 6.
72. Дьоллоох дьон : [Улахан-Аан олохтоохторо Ивановтар тустарынан] // Хаҥалас. — 2007. -Атырдьах ыйын 31 к. — С. 4.
73. Алаһа дьиэ Далбар Хотуна : [Өктөмнөөҕү участковай балыыһа сэбиэдиссэйэ М.Д. Васильева ] // Хаҥалас. — 2008. — Тохсунньу 22 к. — С. 3 ; Далбар хотун. — 2008. — N 2. — С. 34-35.
74. Сандама туһунан сэһэн. Марфа Егоровна Федотова төрдүн-ууһун туһунан кылгас кэпсээн ; Кыыһым Е. Х. Дедюкина Марфа Егоровнаны кытта кэпсэтиитэ ; Стручков С. Н., Верхоянскай райкомун бастакы секретара ; Үөһээ Дьааҥы гражданина В. А. Горохов кэпсээниттэн ; Киһилээх хайатын тэллэҕэр ; И. Ф. Михальчук ахтыыта ; Сибэкки туһунан эссе (түмүк оннугар) // Сандама дьылҕата . — Дьокуускай , 2008. – С. 91 ; C. 92 ; C. 96 ; C. 102 ; C. 104 ; C. 108 ; С. 110 ; C. 113.
75. Эдэр саас чэмэлийэн үчүгэй даҕаны : [В. Н. Аммосов ] // Дьааҥы аартыга. — 2008. — Олунньу 16 к. — С. 4.
76. Дойдум дьонугар [сурук] // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к. — С. 4.
77. Артамонова, Л. С. Иэйии дьолугар куустаран : [Покровскайдааҕы музыкальнай оскуола учуутала Л. С. Артамоновалыын кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2008. — От ыйын 29 к. — С. 3 ; Далбар хотун. — 2008. — N 2. — С. 16-17.
78. Коротов, М. Н. Сырдык санаалаах кэрэ киһи : [CР доруобуйатын харыстабылын туйгуна, быраас идэлээх М. Н.Коротовтыын кэпсэтии] // Далбар хотун. — 2008. — N1 (9). — С. 16-17.
79. Дьолун мантан булбута : [Покровскайтан Ариадна уонна Робинзон Толбонноховтар дьиэ кэргэттэрин туһунан] // Хаҥалас. — 2008. — Балаҕан ыйын 28 к.- С. 3.
80. Дьолтон иэйэр ийэ сиргэ : [Нөмүгүттэн Светлана, Алексей Павловтар дьиэ кэргэттэрин туһунан] // Хаҥалас. — 2008. — Балаҕан ыйын 28 к.- С. 3.
81. Учуутал үрдүк дьоло : [педагогическэй үлэ ветерана, СР үтүөлээх учуутала И. С. Прохорова туһунан] // Хаҥалас. — 2008. — Алтынньы 3 к. — С. 2.
82. Саҥа сардаҥалар, ыҥырар ыллыктар : [1 Дьөппөҥҥө олорор И. Н. Попов дьиэ кэргэттэрин туһунан] // Хаҥалас. — 2009. — Тохсунньу 27 к. — С. 3.
83. Дьоллоох дьоннор : [Хаҥалас улууһун Тиит-Арыы Ивановтар дьиэ кэргэнин туһунан] //Далбар хотун. — 2009. — N3. — С. 16-17.
84. Үлэ-үҥэр таҥарата : [Харитина, Алексей Павловтар дьиэ кэргэттэрэ] // Хангалас. — 2009. — Бэс ыйын 30 к. — С. 3.
85. Воспоминания Х. П. Горохова // Аммосова В. П. О школе с любовью. — Якутск, 2010. — С. 10.
86. Ильина, М. Д., Одун олох оҥоһуута : [Хаҥалас улууһун Покровскай куорат киинин библиотекатын үлэһититтэн Матрена Даниловнаттан кэпсэтии // Хаҥалас. — 2010.- Олунньу 9 к. -С. 3.
87. «Бырааттар, дьоллоох буолуҥ!» [сурук] // Дьааҥы аартыга. — 2010. — Муус устар 2 к. -С. 6.
88. Иринеева, И.И.. Ирина Иннокентьевна олоҕун эркээйилэрэ. [нолуок сулууспатын салайааччыта И. И. Иринеевалыын кэнсэтии // Хаҥалас. — 2010. — От ыйын 20 к. — С. 2.
89. Тыл истиҥин, иһирэҕин аныыбын : [улуус «Хаҥалас» хаһыатын үбүлүөйүгэр] // Хаҥалас. — 2010. — Сэтинньи 9 к. — С. 4.
90. Төрөппүттэр өйдүүллэрэ уустугурда // Төлкөбүт төрдө – Тумулбут . – Дьокуускай, 2011. – С. 231.
91. Биирдии ынахпыттан 2700 киилэ үүтү ыабытым [З. И. Кампеева туһунан] // Хаҥалас. – 2011. – Кулун тутар 25 к.
92. Иһирэх тылынан ахтан // Тимофей Тимофеев Стручков . – Дьокуускай, 2012. — С. 147.
93. Дьылҕам харысхалынан : [СР. 2010 сылга госпремиятын лауреата Е. И. Вахрамеева] // Хангалас. — 2011. — Бэс ыйын 7 к. — С. 3.
94. Учуутал дьоло – үөрэнээччилэригэр [Дьокуускай куораттааҕы Саха национальнай гимназиятын математика учуутала, РС үөрэҕириитин туйгуна, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, Учуутал учууталлара О. П. Скрябина туһунан] // Саха сирэ. — 2012. — Кулун тутар 7 к. — С. 5.
95. Дьоһун бэлэҕинэн буолар : [Стручкова М. М. «Тимофей Тимофеевич Стручков» диэн кинигэтэ бэчээттэнэн тахсыбыт] //Хаҥалас. — 2012. — Ыам ыйын 29 к. — С. 2.
96. Элгэс туһунан : [оҕо сааһын туһунан ахтыы] //Дьааҥы аартыга. — 2012.- Ыам ыйын 5 к.- С. 4.
97. Адамова, Л. П. Олоҕун эркээйилэрэ : [СР үтүөлээх экономиһа,Россия налоговай сулууспатын туйгуна, Хаҥалас улууһун налоговай инспекциятын салайааччытаИринеева И. Иринееваны кытта кэпсэтии ] // Далбар Хотун. — 2012. — N 5. — С. 11.
98. Кустук суһумнаах Луҥха Өлөксөйө : [мелодист А. Калининскай] // Кистэлэҥ күүс. — 2012. — N 5. — С. 33-34 ; Саха сирэ. — 2012.- От ыйын 25 к. — С. 4.
99. Улуу Кулаковскай сыдьааннара // Кулаковская А.Р. Оонньуулаах Уйбаантан силис тардан. – Покровскай, 2012. – С. 120-123.
100. Корнева, С. С., Сырдык ыра санааннан : [Мохсоҕоллоох балыыһатын невролог бырааһа С. С. Корневалыын кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2012. — От ыйын 17 к. — C. 2.
101. Дьааҥы кыыһа Маарыйа : [Мария Гаврильевна Слепцоваҕа] // Дьааҥы аартыга. – 2012. – Балаҕан ыйын 8 к.
102. Сэмээр алгыыбын : [А. Н. Павлова туһунан] // Кыым. — 2012. — Алтынньы 11 к. — С. 15.
103. Олох кындыа кырдалынан : [Нөмүгүттэн үлэ бэтэрээнэ И. Д. Захаров-Быһый Уол туһунан ] // Хаҥалас. — 2012. — Ахсынньы 11 к. — C.3.
104. Хоһоон уонна көмүс дорҕоон // Калининская В.И., Калининский А.К.-Луҥха Өлөксөй. Саха ырыата кэм-кэрдии тэтиминэн. – Дьокуускай, 2012. – С. 163.
105. Кыталыктаах Кэбээйи түөлбэтигэр хоһоон уһуктар // Калининская В.И. Кыыс ырыата иһиллэр.- Дьокуускай, 2012.- С. 5.
106. Дьол кирбиитэ…: [түмүк оннугар (“Дойдум дьоно барахсаттар” кинигэҕэ киирбит очерк] // Романова В. Е. Кыталыктаах эдэр сааьым кыргыттара, уолаттара .- Дьокуускай, 2013. — С7
107. Романова, В. Е. Алгыстаах аартыктарынан айаннаан кэллибит : [«Эркээни эдэр сааһа» народнай ансамбль салайааччыта В. Е. Романовалыын кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2013. — Тохсунньу 11 к. — C. 2.
108. Скрябина, Н. Ф. Дьылҕа ыллыгынан : [улуустааҕы оҕо библиотекатын үлэһитэ Н. Ф. Скрябиналыын кэнсэтии ] // Хаҥалас. — 2013. — Тохсунньу 29 к. — C. 2.
109. Егорова, М. Е. Сэһэн сэһэргэстэххэ сэһэргэнэр : [Покровскай амбулаториятыгар участковай бырааһынан үлэлиир Егорова М. Е. кытта кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2013. — Атырдьах ыйын 16 к. — С. 6.
110. Абый уола : [Абыйтан төрүттээх Покровскайга үлэлии-хамныы сылдьар Б. П. Протодьяконов туһунан] // Хаҥалас. — 2013. — Балаҕан ыйын 10 к. — С.3.
111. Таптал алыбынан : [Покровскай куорат поликлиникатын 1 N-дээх учаастагын бырааһа М. Г. Турантаева туһунан] // Саха сирэ. — 2013.- Балаҕан ыйын 12 к. — С. 10.
112. Никифорова, Г. А. Сэдэх сэһэн сэһэргэннэ [Покровскайга олорор үлэ бэтэрээнэ, быраас идэлээх Г. А. Никифоровалыын кэпсэтии] //Хаҥалас. — 2013. — Балаҕан ыйын 17 к. — С.2.
113. Протодьяконова, Н. Н Улуу Ксенофонтовтар түөлбэлэриттэн силис тардан : [Покровскайга олорор Н. Н. Протодьяконовалыын кэпсэтии ] // Хаҥалас.- 2013. — Балаҕан ыйын 27 к. — С.4.
114. Аҕам Биэтэмэс Бүөтүр төрдүн-ууһун туһунан аҕыйах тыл // Дьааҥы аартыга. — 2013.-Алтынньы 2 к. — С. 5.
115 «Туймаада таҥарата» : [регионнааҕы Сүрэх-тымыр киинин суһал кардиология отделениетыгар сэбиэдиссэйэ Сардаана Васильевна Павлова туһунан] // Чэбдик. — 2013. — Алтынньы 17 к. — С. 25.
116. Сэргии, өрө көтөҕүллэ аахтым : [Ой орто оскуолатын бэтэрээн учуутала М. П. Томская (Окоемова)] // Хаҥалас. — 2013. — Ахсынньы 24 к. — С.5.
117. Луҥха Өлөксөйүн махтала [Луҥха Өлөксөйүн кэргэнинээн «Саргыбыт сайыннын» диэн ырыа-хомурунньугун таһаартарбыттар] //Саха сирэ. — 2014. — Тохсунньу 18 к. — С. 3.
118. Улахан дьоҕурдаах, дьулуурдаах киһи : [Покровскайга олорор Харлампьев А.П.] // Хаҥалас. — 2014. — Тохсунньу 21 к. — С.3.
119. Егорова, С. Е. Таҥара сэргии көрдөҕүнэ [Покровскай поликлиникатыгар дерматолог бырааһынан үлэлиир Егорова С. Е. кытта кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2014. — Тохсунньу 24 к. — С. 4.
120. Үйэ аҥара үлэлээн кэлбит үрүҥ халааттаах аанньалбыт : [Покровскайга уһуннук бырааһынан үлэлии сылдьар Анна Николаевна Захарова туһунан] // Хаҥалас. — 2014. — Олунньу 18 к. — С.3.
121. Петрова, А. Н. Спорт диэн баран муннукка ытаабыт кыыс [Нөмүгү нэһилиэгин ытык олохтооҕо, Саха Республикатын доруобуйаҕа харыстабылын туйгуна А. Н. Петровалыын кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2014.- Муус устар 1 к. — С. 4.
122. Маркова, П. П. Кустук суһумнаах [Покровскай куорат поликлиникатыгар невропатолог быраас П. П. Марковалыын кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2014.-Бэс ыйын 17 күнэ. — С.2.
123. Олоҥхо ыһыаҕа — саҥа номох : [улууска республикатааҕы олоҥхо ыһыаҕа ыытылынна // Хаҥалас. — 2014.- Бэс ыйын 27 к. — С.2.
124. Дэгиттэр дьоҕурдаах киһи этэ : [учуутал, Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээнэ Е. П. Ильин туһунан] //Саха сирэ. — 2014. — Атырдьах ыйын 7 к. — С. 29.
125. Сметанина, Н. Д. Дьол эргииригэр : [тележурналист, «Геван» радио студиятын редактора Н. Д. Сметанины кытта кэпсэтии // Кыым. — 2014. — Алтынньы 2 к. — С. 34.
126. Дьол ытыһыгар // Шишигин С. Туой-ыллаа, хомуһум. – Дьокуускай, 2015. – С. 3-4.
127. Соһуччу көрсүһүү : [Төхтүр нэһилиэгиттэн Заморщикова Д. С. туһунан] // Хаҥалас. — 2015.-Балаҕан ыйын 29 к. — C. 31.
128. Лиханова, Л. И. Олох олорор хонууну туоруур буолбатах. [Өктөмнөөҕү эти-сиини чэбдигирдэр кииҥҥэ сиэстэрэнэн өр сылларга үлэлии сылдьар Лиханова Л И кытары кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2015. — Алтынньы 13 к. — С. 3.
129. Соргулаах соруктары толороору : [нолуок инспекциятын 25 сылыгар] // Хаҥалас. — 2015 .- Сэтинньи 20 к. — С.1.
130. Никифоров, И. П. «Бу туох улахан үтүөбэр-өҥөбөр…. : [Нөмүгү олохтооҕо, үлэ бэтэрээнэ Никифоров И. П. кытта кэпсэтии] // Хаҥалас. — 2015. — Ахсынньы 8 к. — С.3.
131. Үс түгэн ; Күннээх кырдал үрдүгэр : [очерки И.Д. Захарове] // Захаров И. Мээндийэттэн куорсун анньынан – Нөмүгү ытык сиригэр.- Дьокуускай, 2015. — С. 115-120 .
132. Романова, В. Е. С. А. Зверев — Кыыл Уола кынаттаабыт кыталыга. [Импровизатор-тойуксут, оһуохайдьыт, алыптаах үҥкүү туруорааччы С.А. Зверев-Кыыл Уола олорон ааспыта 115 сылыгар анаан Санкт-Петербурга, Москваҕа буолбут тэрээһиннэргэ кыттыыны ылбыт В. Е. Романовалыын кэпсэтии //Хаҥалас. — 2016. — Тохсунньу 26 к. — С.2.
133. Хомоҕой тыллаах хоһоонум барахсан : [Саха тылын, суругун-бичигин күнүгэр анаан] // Хаҥалас. — 2016. — Олунньу 19 к. — С.1.
* * *
134. Торжества на Олекминской земле // Романова В. Е. Кыталыктаах эдэр сааьым кыргыттара, уолаттара .- Дьокуускай, 2013. — С. 40-42.
135. На гостеприимной Усть-Алданской земле // Романова В. Е. Кыталыктаах эдэр сааьым кыргыттара, уолаттара .- Дьокуускай, 2013. — С. 43-48.

II. Оло5ун уонна айар улэтин туьунан

136. Трофимова, Е. Көмүс Далбар : [учуутал Е. М. Горохова уонна кини дьиэ кэргэнин туһунан] // Далбар Хотун.- 2006. — N 3-4. — С. 50-51.
137. Кириллина, С. Ыалдьыппыт — Христофор Горохов : [Покровскай 1 N-дээх оскуолатыгар поэт Христофор Горохов ыалдьыттаата] // Хаҥалас.- 2007. — Кулун тутар 30 к. — С. 4.
138. Потапова, А. Умнуллубат түгэн : [Покровскай 1 N-дээх оскуолатыгар поэт Христофор Горохов ыалдьыттааһына] //Хаҥалас.- 2007.- Муус устар 17 к. — С. 4.
139. Рожин, Л. М. Отон оһуордаах олох : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] //Дьааҥы сонуна. — 2008.-Тохсунньу 19 к. — С. 8.
140. Слепцова, М., Кривошапкин, В. «Элгэс Ытык киьитэ» аат // Дьааны сонуннара. – 2008. — Олунньу 13 к.
141. Тыл умсугутар күүһэ сүппэт аналлаах : [поэт Христофор Гороховы кытта кэпсэтии / кэпсэттэ Роман Попов] // Хаҥалас. — 2008. — Олунньу 15 к. — С. 4.
142. Попов , Р. Поэзия күлүмүрдэс туонатыгар : [поэт Христофор Горохов сана кинигэлэрин сурэхтэниитигэр // Хаҥалас. — 2008. — Олунньу 22 к. — С. 4.
143. Горохова, М. «Таптыыр Дьааҥым кытылыгар тиийиий, ыра санаа буолан…» : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к.- С. 6.
144. Гаврильева, А. Нарын иэйиилээх хоһооннор : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к. — С. 6.
145. Потапова , Т. Сэрии буолбатын : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к. — С. 6.
146. Чукрова, Д. Үксэ анабыл : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] //Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к. — С. 6.
147 Ефремова, П. Арыгыһыт алдьархайа : [поэт Христофор Горохов «Арыгыһыт» хоһоон туһунан] // Дьааҥы сонуна. — 2008. — Кулун тутар 1 к.- С. 6 .
148. Петров, Н. Поэт туһунан аҕыйах тыл…. : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] // Дьааҥы сонуна. — 2008.- Кулун тутар 13 к. — С. 9
149. Жиркова, А. Биир дойдулаахпыт үбүлүөйэ // Кэскил. — 2008.-Кулун тутар 14 к.-С. 8.
150. Горохова, М. “…Ыра сана буолан тиийиий…” // Кэскил. — 2008.-Кулун тутар 14 к.-С. 8.
151. СР култууратын үтүөлээх үлэһитэ, биллиилээх бэйээт, учуутал Х. П. Горохов 70 сааһын туолла //Кэскил. — 2008.-Кулун тутар 14 к.-С. 8
152. Корнилова, В. Оҕолор кэпсииллэрт : [Адыаччы оскуолатыгар поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө саха тылын, литературатын тематическай нэдиэлэтэ] // Дьааҥы сонуна. — 2008.- Кулун тутар 19 к .- С. 6
153. Петров, Н. Хоһоон ходуһатыгар күрэх : [Х. П. Горохов 70 сааһыгар аналлаах «Кэрэни анаан» оройуоннааҕы хоһоон күрэҕэ буолан ааста] // Дьааҥы сонуна. — 2008.- Кулун тутар 19 к. — С. 4.
154. Айанньыт. Иһирэхтик саныыбын : [поэт Христофор Горохов 70 сааһын көрсө] // Дьааҥы сонуна. — 2008.- Муус устар 5 к. — С. 3.
155. Архипов, П. Айар дьылҕам аргыстара : [суруйааччы Горохов Х. П. айар киэһэтэ] // Хаҥалас. — 2010. — Ахсынньы 3 к. — С. 4.
156. Мордовская, Л. «Тыҥ хатыыта» олох диэн улуу түһүлгэҕэ : [«Тыҥ хатыыта» диэн дьоннорун тустарынан кинигэни Е.М. уонна Х.П. Гороховтар бэчээттэтэн таһаардылар] // Хаҥалас. — 2012. — От ыйын 31 к. — C. 3.
157 Горохов, Х. Элгэс туһунан : [оҕо сааһын туһунан ахтыы] / Христофор Горохов — Элгэстэй. – Воспоминания детства // Дьааҥы аартыга. — 2012. — Ыам ыйын 5 күнэ. — С. 4.
158. Попов, Н. С. Айар эйгэ алыбыгар куустарбыт атаһым Элгэстэй туһунан //Дьааҥы аартыга. — 2012.-Балаҕан ыйын 22 к. — С. 4-5.
159. Попов, Н. Олох үөрүүтэ уолугунан оргуйар // Хаҥалас. — 2013. — Тохсунньу 15 к. — C.2 ; Дьааҥы аартыга. — 2013. — Тэхсунньу 19 к. — С. 5-6.
160. Эверстова, М. Элгэстэн төрүттээх Элгэстэй туһунан // Дьааҥы аартыга. — 2013. -Олунньу 9 к. — С. 4.
161. Киров, С. Саҥа кинигэттэн саҕыллыбыт санаалар : [суруйааччы Х. П. Горохов «Сонеттар дьөрбөлөрө» диэн кинигэтин ааҕан баран ааҕааччы санаата] // Хаҥалас. — 2013. — Олунньу 19 к. — С. 2.
162. Жиркова, Ю. Биир дойдулаахпыт өрөгөйдөөх үбүлүөйүгэр анаан : [Элгэскэ поэт Христофор Горохов 75 сааһын көрсө тематическай нэдиэлэтэ] //Дьааҥы аартыга. — 2013.-Олунньу 20 к. — С. 6.
163. Горохова, Е. Дьааҥы бастыҥ поэта : [поэт Христофор Горохов — Элгэстэй] / Екатерина уонна Константин Гороховтар. — Поэт Х. Горохов — Элгэстэй // Дьааҥы аартыга. — 2013. — Олунньу 20 к. — С.3.
164. Попов, Н. С. Олох үөрүүтэ уолугунан оргуйар : [поэт Христофор Горохов — Элгэстэй туһунан суруйуулара] // Дьааҥы аартыга. — 2013.- Олунньу 20 к. — С. 4-5 ; Саха сирэ. — 2013.-Кулун тутар 13 к. — С. 6.
165. Рожин, И. В. Таптал лириката : [поэт Христофор Горохов-Элгэстэй хоһоонноро] // Кыым. — 2013. — Олунньу 28 к. — С. 33.
166. Лебедева, Е. Бэйиэт үбүлүөйүгэр ананна : [Покровскүайга бэйиэт Х. П. Горохов үбүлүөйүгэр анаан үөрэнээччилэр ортолоругар уус-уран ааҕыы уонна ырыаны толорооччулар күрэстэрэ ыытылынна] // Хаҥалас. — 2013. — Кулун тутар 15 к. — С. 1.
167. Николаева, А. Поэттыын көрсүһүү [Христофор Петрович Горохов -Элгэстэй 75 сааһын туолбута] // Хаҥалас. – 2013. – Кулун тутар 22 к.
168. Николаева, А. Поэзия долгураҥар куустарыы : [Покровскайга бэйиэт Х. П. Горохов үбүлүөйүнэн үөрэнээччилэри кытта көрсүһүү] // Кэскил. — 2013.- Кулун тутар 26 к. — С. 13.
169. Аммосова, Л. «Сэһэргээ эрэ, поэт доҕорум!». [поэт Христофор Петрович Горохов -Элгэстэй айар дьоро киэһэтэ Дьокуускайга буолла] //Хаҥалас. — 2013.-Кулун тутар 26 күнэ-С. 3.
170. Рожин, И. В. Үбүлүөй дуораана : [поэт Христофор Горохов — Элгэстэй туһунан] // Дьааҥы аартыга. — 2013.- Кулун тутар 27 күнэ-С. 3.
171.»…Чаҕылхай сулус буолан сандаара туруоҕа!”: [Покровскайга улуус библиотекатыгар Е. М. уонна Х. П. Гороховтар «Дархан саха — Сэмэн Киирэп» диэн кинигэлэрин сүрэхтэниитэ буолла] // Хаҥалас. — 2013.-Муус устар 26 к.
172. Иванов, А. Поэт көҥүлгэ күөрэйбит сүрэ (кута) : [поэт Х. П. Горохов-Элгэстэй туһунан] //Хаҥалас. — 2013.-От ыйын 9 күнэ. — С. 2.
173. Тапыев, В. Оннук эрэ буоллун [Х.,Горохов“Хотугу кустуктар” кинигэ презентацията] // Хаҥалас. – 2013. – Ахсынньы 3 к.
174. Стручкова, А. Поэзия алгыстаах алыбыгар уйдаран / А. Стручкова // Дьааны аартыга. – 2013. – Ахсынньы 18 к.
175. Калининская, В. Кыыс танаралаах поэт // Далбар Хотун. – 2015. — № 4.
176. Степанова, Н. Ырыа күнэ уһугунна : [Покровскайга ырыанньык-поэт Х. П. Горохов-Элгэстэй айар киэһэтэ буолан ааста] // Хаҥалас. — 2015.-Ыам ыйын 15 күнэ-С.2.
* * *
177. Первые дни Советов в Верхоянье // Верхоян.коммунист. – 1968. – 19 июня.
178. Этих дней не смолкнет слава ! : [ из истории районн. комсом.орг.] // Поляр. звезда. – 1968. – 3 окт.
179. Председатель горсовета : [предс. горсовета г. Верхоянска В. П. Горохове ] // Поляр. звезда. – 1968. — — 5 дек.
180. Праздник школьных спортсменов // Поляр. звезда. – 1969. – 14 янв.
181. Рождение комсомола в Верхоянья : [к 50 – летию комсомола ] // Верхоян. Коммунист. – 1971. – 19 июня.
182. За власть советов : [из истории Верхоянья] // Верхоянский коммунист. – 1972. – 1 февр.
183. Стихи Христофора Петровича Горохова : [Х.П.Горохов прибыл в творч. командировку ] // Верхоян. Коммунист. – 1984. – 26 июля.
184. Стихи Х.П. Горохова // Верхоян. Коммунист. – 1987. – 26 июля.
185. Христофор Горохов : «Секрет молодости – в любви к жизни…» / записал В. Кривошапкин // Вести Верхоянья. – 1998. – 12 февр.
186. Кривошапкин // Вести Верхоянья. – 2001. – 1 марта.
187. Кириллина, Е. Поэта земляки помнят и ценят : [в Верхоянске прошел литературно-музыкальный вечер посвященный поэту Христофору Горохову] // Вести Верхоянья. — 2008.-22 февраля. — С. 8.
188. Стась, В. Вечер в честь земляка : [в этнографическом центре п. Батагай прошел литературный вечер, посвященный 70-летию поэта Х. Горохова] // Вести Верхоянья. — 2009.-16 января.- С. 5.
189. Кривошапкин, В. Поэт на Родине / В. Горохова Е. М., «Тыҥ хатыыта» олох диэн улуу түһүлгэҕэ [«Тыҥ хатыыта» диэн дьоннорун тустарынан кинигэни Е.М. уонна Х.П. Гороховтар бэчээттэтэн таһаардылар] // Хаҥалас. — 2012.- От ыйын 31 күнэ. — C. 3.
190. Дни Элгэстэя в Арылахе : [в Арылахской средней школе прошли мероприятия посвященные к 75-летию Христофора Горохова — Элгэстэя] // Вести Верхоянья. — 2013.-19 февраля. — С. 3.
191. Тапыев, В. Г. Чествовали поэта-песенника : [в г. Якутске состоялся творческий вечер, посвящ. 75-летию Х. Горохова-Элгэстэй, поэта, очеркиста] // Хангалас. — 2013.-22 марта. — С. 2.