696 Общее количество просмотров,  1 Просмотров сегодня

Ханнык ба5арар нэьилиэк баай историялаах, угус улэьит, киэн туттар, талааннаах  дьонноох буолар. Хас биирдии киьи тереебут терут туелбэтин уруккутун уонна билицци олозун хайаан да билиэхтээх. Оннук  сыаллаах атынньы 19 кунугэр, Улахан Аанна,  Саха АССР 100 сылынан уонна улууска история кэрэьитин сылынан «Дьоьогой о5ото» историяны уонна кыраайы уорэтэр тумэл уоруулээх быьыыга-майгыга арыллынна. Бу тумэл нэьилиэкпит баай историятын, ебугэлэрбит материальнай культураларын, олохторун-дьаьахтарын, нэьилиэкпит сайдыытын, утуе-мааны улэьит дьоннорун уерэтэр уонна сырдатар. Тумэл урукку олохтоох дьаьалта дьиэтигэр тэрилиннэ. «Дьоьогой о5ото» тумэли олохтоох дьаьалта ойооьунунэн, оскуола социальнай улэьитэ, нэьилиэк общественнигэ Максимова Парасковия Ионовна тыанан, алааьынан, дэриэбинэнэн суурэн-котон, нэьилиэк олохтоохторуттан  экспонаттары  булан тэрийэн онордо.

Биир дойдулаахпыт,  Хаҥалас улууһун “Арчы Дьиэтэ” норуот айымньытын киинин директора Харитонова Лидия Васильевна «Дьоьогой о5ото» тумэли аал уот оттон алгыьынан арыйда, тойугунан туойда. Тумэл иннигэр кун дьоьогой о5ото «Комулуок» тумсуу тикпит ат толору симэ5ин кэтэн мааныланан турара ыалдьыттар харахтарыгар тута быра5ыллыбыта. Улуус баьылыга Олег Валериевич Иринеев уорэн-котон туран э5эрдэ тыл эттэ, бэлэх туттарда. Ханалас улууьун култуура5а уонна духовнай сайдыыга салалтатын салайааччыта Фекла Романовна Варламова тумэлгэ сана буруолуу сылдьар кинигэлэри бэлэх уунна уонна эьэтин  Сергей Петрович Гаврильев саатын, а5ата Роман Сергеевич,  1984 сыллаахха  Ксенофонтов аатынан улуустаа5ы кыраайы уорэтэр тумэлгэ бэлэх ууммутун туьунан сырдатта.  Бу саа 1865 сыллаах таьаарыы эбит. Нэьилиэкпитигэр араас сылларга баьылыктыы сылдьыбыт биир дойдулаахтарбыт  тумэл нэьилиэк сирэйэ буолуохтаа5ын  уонна сылгы куттаах Бортолорго «Дьоьогой о5ото» диэн тумэли тэрийии соптоо5ун эттилэр. Ол курдук, биьиги нэьилиэккэ ааттаах-суоллаах, таьаарыылаах улэлээх  сылгыьыттардаахпыт: 100% торуо5у ылары ситиспит Максимов Семен Прокопьевич-Касьян, Семенов Семен Иванович, САССР утуолээх сылгыьыта, «Бочуот знага» уордьан кавалера Терентьев Ефим Гаврильевич, «Хотугу сулус» уордьан кавалера, СР тыатын хаьаайыстыбатын утуолээх улэьитэ Васильев Игнатий Гаврильевич уо.д.а.

Олег Валерьевич, Фекла Романовна, Парасковия Ионовна, Александр Степанович Максимов, Григорий Григорьевич уонна Александр Степанович Алексеев аалай лиэнтэни быһан, кэлбит дьоҥҥо нэьилиэкпит баай ис хоһоонноох музейын аанын сэгэттилэр. Кэлбит дьон тумэл экспонаттарын со5о-махтана кордулэр. Ордук былыргы хомуллар тимир орон дьон бол5омтотун тарта. Бу орон  биллэр тимир уонна мас уустара Егоровтартан тиксибит сэдэх экспонат буолар. Маны таьынан 19 уйэтээ5и урукку сахалыы иьит-хомуос, туттар мал-сал, ат, булт тэриллэрэ бааллар. Иванов Игнатий Васильевич оскуола5а директордаан олорон, баай экспонаттардаах бала5ан дьиэ туттаран, оскуола иьинэн улэлиир тумэл тэрийтэрбитэ. Ол тумэлтэн элбэх экспонат «Дьоьогой о5отугар» бааллар.

Экспонаттары биэрбит биир дойдулаахтарбытыгар улахан махталбытын биллэрэбит! Оссо да тумэлбит ситэригэр экспонаттар косто, кэлэ туруохтара диэн уонна «Дьоьогой о5ото» тумэл сылгы куттаах Бортолору аатырда туруо диэн эрэнэбит.

Улахан Аан олохтоох бибилэтиэкэтин улэьитэ Альбина Трифонова