677 Общее количество просмотров,  1 Просмотров сегодня

1Малдьаҕар нэһилиэгэр, Арчы дьиэтигэр, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх юриһа, өр сылларга адвокатынан, судьуйанан үлэлээбит, билигин Хотугулуу- Илиҥҥи федеральнай университет доцена, сахалар сокуоннарын чинчийэр үлэһит, 1Малдьаҕар бочуоттаах олохтооҕо Гаврил Семенович Федоров- Хабырыыс Сүөдэрэп, Хаҥалас улууһугар Историческай өйдөбүнньүк сылыгар аналлаах «Саталар»; «Быралгы» диэн кинигэлэрэ сүрэхтэнэр дьоро күнэ буолла. Гаврил Семенович 1952 сыллаахха, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Орджоникидзевскай оройуон (билигин Хаҥалас улууһун) 1 Малдьаҕар нэһилиэгэр, Тойон -Арыы сиригэр төрөөбүтэ. Кини алта саастааҕар дьоно Сатаҕа көһөн тахсыбыттар. Гаврил биэс оҕоттон, иккис оҕо буолар. 1976 с.Евдокия Гаврильевнаны кэргэн ылан 2 уол оҕону төрөтөн, билигин 4 сиэннээхтэр. Гаврил Семенович Свердловскайдааҕы үрдүк юрист үөрэҕин бүтэрэн, үлэтин Усть- Маяҕа адвокатынан саҕалыыр. 1979с.Алдаҥҥа судьянан, 1985с. Өлүөхүмэҕэ суут бэрэсэдээтэлинэн, онтон 1991с. Саха Сирин үрдүкү суутугар судьуйанан ыҥырыллан кэлэн үлэлиир. 2009 с.отставкаҕа баран Хотугулуу- Илиҥҥи федеральнай университетка доценынан, юристары бэлэмниир факультетыгар үлэтин салҕыыр. Нуучча кэлиэн иннинэ сахалар бэйэлэрин үгэстэринэн салаллан уопсастыбаларын тэринэн хайдах олорбуттарын ол үгэстэр дьайыылара баар буолан уонна билиҥҥи Арассыыйа сокуоннарын ирдэбилигэр сөп түбэһэ сатаан аныгы саха киһитин туттар сиэрдэрэ төһө уларыйбыттарын чинчийиинэн дьарыгырар. Ол курдук 2009с. «Урукку сахалар сиэрдэрэ» диэн монография бэчээттэр. 2018с. «Саха норуотун үгэс буолбут быраабата» диэн монография тахсар, онтон 2021с. «Саталар» диэн роман уонна 2022с.» Быралгы» диэн роман бэчээттэнэр. Хас биирдии саха киһитэ Орто Дойдуга айыллан олорбут олоҕун сааһын тухары сыаналаан көрөрө буолуо, олох уонна үлэ сибээстээҕин, олорбут үйэбитин үлэ киэргэтэрин. Гаврил Семенович бар дьонугар, биир дойдулаахтарыгар, атастарыгар-доҕотторугар бэлэх ууммут улахан историческэй үлэлэрэ «Саталар»; «Быралгы» диэн кинигэлэрэ биһигини барыбытын үөрдэр. Бу кинигэлэр ааҕааччы интэриэһин тардыа диэн эрэнэбит. Күндү биир дойдулаахпытыгар, Гаврил Семеновичка куруутун бу курдук үлэлии- хамныы, айа-тута сылдьаргар, чэгиэн- чэбдик туругу, санаабытын сатаннын, тобулбутун табылыннын, Алгыс баһа сыаланнын диэн алгыспытын этэбит.